Kavram ve Terimler
İnternet : Ortak bir iletişim protokolü ile birbirleriyle ilişkilendirilmiş bilgisayar ağı / ağları
P2P (Peer to Peer) : “eşler arası” anlamına gelir. bilgisayar ağı üzerinden bir bilgisayarın bir diğerine bir sunucu üzerinden doğrudan dosya aktarma işlemi
File-Sharing (Dosya paylasımı) : İnternet ağı üzerinde çalışan kişilerin verilerini veya bilgilerini, kendi bilgisayarlarında sak- lama dan aynı dosyaları okuyabilmeleri üzeri ne yazabilmeleri ve değiştirebilme leri imkanını sağlayan sistem
File Sharing (Dosya Paylaşım) Programı: Dosya paylaşı- mına olanak sağlayan bilgisayar programlarıdır. İnternet ortamından kişisel bilgisayarlara ücretsiz olarak kolayca indirilebilmektedir. En çok bilinenleri Napster,eMula, Limewire, BearShare, Gnutella, Morpheus, Freenet, KazaA vb.
MP3 (MPEG 3 Layer = Motion Pictures Experts Group) : Internet üzerinde müzik dağıtımı için kullanılan bir ses kodlama ve sıkıştırma yöntemi. Bu biçimlerde CD kalitesinde 3-5 dakikalık bir ses kaydının saklanabilmesi için 50 ila 70 megabayt arasında bir sabit disk alanı gerekmektedir. Başlangıçta CD kalitesinde müzik dosyalarının sabit disklerde eskiye nazaran 16’da 1 oranında sıkıştırılarak daha az yer kaplamasını sağlamakta, müzik dosyalarının daha hızlı bir şekilde transferine imkan vermektedir.
IP (Internet Protokol No ) Numarası : Bir terminalin Internet ağı üzerinde yerini ve bağlantı ucunu kesinleştiren dört parçalı 32 bitten oluşan numarası. IP adresi IPv4’te 32 bit, IPv6’da 128 bittir. IP Adresi olarak da adlandırılır. Dinamik IP ve statik IP gibi türleri mevcuttur.
Hash function (Kıyım fonksiyonu) : Kullanıcı için anlamlı olan bir anahtarı kullanarak, tablo gibi bir veri yapısı içinde bu anahtara karşı düşen verinin yerini belirlemek, Bir veri kümesini veya sayısal bir belgeyi özetlemek ve olasılıksal olarak tanılamak için hesaplanan fonksiyon.
Hash-wert ( Kıyım değeri) : Bellekteki bir öğenin yerini göstermek üzere kıyım fonksiyonu tarafından hesaplanan sayı, Bir kıyım fonksiyonunun çıkış değeri.
Hash total (Kıyımlı sağlama toplamı) : Gelen verilerin doğruluğunu saptamak üzere, verilere bir anahtar sayıyı ekledikten sonra hepsini toplayıp elde edilen tutar; bu tutar, aynı işlemle daha önce elde edilmiş ve bir yerde saklanmış tutarla karşılaştırılır.
Fingerprint (Parmak İzi) : Virüslü olsun ya da olmasın bir programın veritabanında saklanan ayırt edici özellikleri
ISP (Internet Servis Provider- Internet Servis Sağlayıcı-ISS) : Internet’in omurga şebekesine kalici bir bağlantısı olup kişilere ya da kuruluşlara Internet hizmetlerinden yararlanmak üzere bağlantılar sağlayan ticari kuruluş. Örneğin ttnet, telekom gibi
Server (Sunucu) : Bilgisayar ağında başka bilgisayarlara çeşitli hizmetler veren bilgisayar.
Client (Müşteri) : Bir bilgisayar ağında başka bilgisayarlardan hizmet ya da veri alan bilgisayar
Hard disc (sabit disk) : Hareket eden bir kol üzerinde okuma kafalarının yerleştirildiği ve sımsıkı bir kutunun içinde korunan, hızla döndürülen iki ilâ sekiz manyetik diskten oluşan bellek birimi.
Trafik Kayıtları : İnternet ortamında alınan ve verilen mesaj ve verilerle ilgili bilgi kayıtları
FSEK : 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. Eser sahiplerinin, icracıların, yorumlayan icracı sanatçıların, fonogram yapımcıları ile film yapımcılarının ve diğer sanatçıların, radyo-televizyon kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek, korumak, bu fikir ürünlerinden yararlanma şartlarını düzenlemek, öngörülen esas ve usullere aykırılıklar bulunması halinde yaptı- rımları tespit etmek amacıyla düzenlenmiş kanundur.
P2P Dosya Transfer / Veri Paylaşım Sistemi Nasıl Çalışmaktadır ?
• A isimli şahıs, bilgisayarına orijinal olsun ya da olmasın telif hakkı kapsamında X bir müzik ya da sinema eserini yükler, indirir.
• Bu transfer işlemleri ( yükleme, aktarma, indirme vs) MP3 sisteminin ortaya çıkması ile çok daha hızlı, çok daha kapsamlı bir şekilde, saniyelerle ifade edilebilen kısa bir süre içinde yapılabilmektedir.
• Yine A isimli şahıs, bilgisayarına internet ortamında genelde ücretsiz olan bir dosya paylaşım programını (Napster, eMula vs) da yükler.
• Dosya paylaşım programı kapsamında X Müzik ya da sinema eseri / eserlerinin bulunduğu bir alt klasör oluşturur.
• A isimli şahıs kendi bilgisayarında oluşturduğu bu müzik ya da sinema eserlerini, dosya paylaşım programı sayesinde internet ortamında gezintiye çıkmış olan başkaca kişilerin paylaşımına açar.
• Paylaşıma açmak demek, A isimli şahsın, kendi bilgisayarında bulunan müzik ya da sinema eserlerinin B isimli başka bir şahıs tarafından aranıp, tesbit edilip, kendi bilgisayarına transfer yapılmasına imkan verilmesi demektir.
• Böylece A nın bilgisayarından B nin bilgisayarına , B nin bilgisayarından C nin bilgisayarına ve böylece dünya üzerinde tüm bilgisayarlar arasında dosya transferleri (müzik ve film paylaşımı) kolaylıkla gerçekleştirilmektedir.
• Bu sistemde belirli bir web sayfası ya da bir internet adresi yoktur. Her bir bilgisayar hem sunucu (server) hem de müşteri (client) konumundadır. O nedenle erişimin engellenmesi gibi bir yaptırım uygulamak da mümkün değildir.
P2P Dosya Transfer / Veri Paylaşım Sistemi Telif Haklarını Nasıl İhlal Etmektedir?
• FSEK 22 madde eser sahibine, eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkını vermiştir. (Çoğaltma hakkı)
• FSEK 23 madde bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkını münhasıran eser sahibine bırakmıştır. (yayma hakkı)
•
• FSEK 25. madde eser sahibine, eserinin aslı ya da çoğaltılmış nüshalarının telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda eserine erişimini sağlamak suretiyle umuma iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkını bahşetmiştir. (umuma iletme hakkı)
• Bir web sitesi üzerinden telif hakkı kapsamındaki bir müzik ya da sinema eserinin izinsiz olarak bir başka kişinin erişimine sunulması ya da bir kişinin kendi kişisel bilgisayar hard diski üzerinde bulunan eserleri paylaşım ağı üzerinden başkalarının erişimine ve kullanımına açması FSEK 25 madde de anlamını bulan “gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda eserine erişimini sağlamak suretiyle umuma iletme” olarak kabul edilecek ve izinsiz yapılan bu eylem, FSEK 25 madde hükmüne göre “ umuma iletme hakkı” nın ihlali olarak kabul edilecektir.
• Önemle belirtmek gerekir ki ; FSEK 38. maddeye göre bir eserin kar amacı güdülmeksizin kişisel kullanım için kopyasının alınmasında, indirilmesinde , çoğaltılmasında herhangi bir hukuka aykırılık yoktur. Burada eserin orijinal ya da kopya olmasının da önemi yoktur. Eylemin önemi; eserin kişisel kullanım için mi yoksa kar amacı güdülerek mi çoğaltıldığı noktasında toplanmaktadır.
• Bu cümleden hareket ile sadece dosya indiren P2P-veri paylaşım kullanıcılarının, eseri dijital ortama aktarma, MP3 formatına dönüştürme, sabit disk üzerine kaydetme vb. gibi kişisel olarak pasif bir şekilde kullanımları, FSEK anlamında herhangi bir telif hakkı ihlali sayılmaz. Bu pasif kullanıma dönük eylemler için telif hakkı sahiplerinin iznini almaya gerek yoktur.
• Buna karşılık P2P-veri paylaşım kullanıcılarının , yani müzik veya sinema eserini paylaşım ağı üzerinden başka kullanıcıların erişimine ve kullanımına sunan kişilerin bu eylemleri, kişisel kullanım amacını aşan bir eylem olup; hem çoğaltma hakkının ve hem de temsil ve umuma iletim hakkının ihlali anlamına gelir. Eser sahibinin izni olmadığı için hukuka aykırı olan bu eylemleri gerçekleştirenler FSEK hükümlerine göre cezai ve hukuki yaptırımlarla karşılaşırlar.
P2P Paylaşım Programları ile Yapılan Dosya Transferlerinin Tesbiti ve Kullanıcılara Ulaşılması mekanizması Nasıl İşlemektedir ?
1. ADIM : P2P İçerik Tespiti
• P2P ağlarında bulunan ve hak sahibine ait eserler belirleniyor ve indiriliyor.
• İndirilen dosyalar tanımlanıp doğrulanıyor
• İndirilmiş dosyaların dijital parmak izleri hesaplanıyor ( Burada parmak izi, kıyım değeri kavramları devreye girmektedir.)
2. ADIM : Global IP Görüntüleme
• Tanımlanmış ve doğrulanmış dosyaları indiren ve paylaşan IP adreslerinin dünya çapında internet protokol numaralarının gün, saat, dakika ve saniye olarak kayıt edilmesi.
• Kayıt altına alınan IP bilgilerinin ülkelerine göre derlenmesi.
• IP bilgilerinin ilgili ülkede çözüm ortaklığı tarafından teslim alınması.
3. ADIM : P2P kullanıcısının Kimlik Tespiti
• Hukuki girişimde bulunularak, IP adreslerinden yola çıkılarak kullanıcıların ADSL, telefon ve diğer kimlik bilgilerinin tespiti ve Cumhuriyet Savcılıkları yolu ile kamu davası açılması
• Tespit edilen kişilerin telif hakkı ihlaline sebebiyet vermelerinden dolayı ihtarname gönderilmesi ve bu ihlal nedeni ile önceden belirlenmiş bir tazminat ve kullanım bedelinin adil bir şekilde halledilmesi yönünde teklifte bulunulması
4. ADIM : Tahsilatın Yapılması, Şikayetten Vazgeçilmesi
• Tahsilatın yapılmasından sonra, şikayet ve davalardan vazgeçilmesi
• Ödemenin yapılmaması halinde gerekli hukuki işlemlere devam edilmesi
5. ADIM : Tahsil edilen tutarın, yapılan sözleşme kapsamında
Telif hakkı sahibi Meslek Birliğine ödenmesi
• Hak ihlali nedeni ile tahsil edilen tutarın, meslek birliği avukatlık bürosu ve lüzumu halinde internet güvenlik firması ile yapılan sözleşme çerçevesinde telif hakkı sahibine / meslek birliğine ödenmesi
Çözüm Ortaklığı tarafından sunulan bu hizmetin Türk Müzik ve Sinema Endüstrisi için Sağladığı Faydalar / Avantajlar Nelerdir ?
a- Belki yıllarca zaman harcanarak, emek verilerek, çaba sarfedilerek ve masraf ve yatırımlar yapılarak ortaya çıkarılan bir müzik ya da sinema eseri üzerindeki mali ve manevi hakların internet ortamında da korunmasını sağlamaktadır.
b- Son derece yoğun bir telif hakkı ihlalinin yaşandığı ve P2P dosya paylaşım sistemi ile mücadele eden ve bu mücadelede, hem toplumsal bilinçlenme hem de hukuki engelleme anlamında oldukça iyi bir ilerleme kaydeden Avrupa ülkelerindeki bu hukuki mücadele imkanı Türkiye’deki müzik ve sinema endüstrisinin de hizmetine sunulmaktadır.
c- P2P Veri Paylaşım Sisteminin gerçekleştirildiği internet ortamında telif hakkını ihlal eden son kullanıcılara / suçlulara ulaşılabilmesi için IP numaralarının milyonlarca veri trafiği arasından takip edilebilmesi ve ona ulaşılabilmesi hayati önem taşımaktadır. Bunun için, son derece gelişmiş, son derece büyük ve hızlı bir kapasiteye sahip, bilimsel, teknik ve elektronik bir altyapıya yani büyük kapasiteli bilgisayarlara, serverlere, işlemcilere ihtiyaç vardır. Bu da milyonlarca dolar tutarında yatırımla bir “İnternet Security” firması ve sistemini kurmayı göze almak demektir. Sinema ve Müzik dünyası aktörlerinden bu aşamada böyle bir yatırımı yapması beklenemez.
d- Böyle bir yatırım yapmak çok pahalı olacağından, IP numaralarının takibi ve trafik kayıtlarının tutulması ve saklanması için dışarıdan yani profesyonel bir Interner güvenlik firmasından hizmet satın almak da diğer bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yöntem de müzik ve sinema endüstrisi için ek bir maliyet anlamına gelir.
e- İşte bu aşamada bir kısım hukuk ofisleri ve çözüm ortaklarının müzik ve sinema endüstrisine sağladığı faydalardan bir tanesi de İnternet güvenliğinde profesyonel olarak faaliyet gösteren merkezi yurt dışında bulunan bir internet güvenlik firması ile işbirliği içerisinde IP numarası ve trafik kayıtlarının takibini ve kayıtların saklanması hizmetini ücretsiz olarak müşterilerine sunmasıdır. Diğer bir deyişle meslek birliği, internet güvenlik firmasına herhangi bir ödeme yapmak ya da altyapıyı oluşturmak zorunda değildir.
f- Türkiye de de P2P Dosya Paylaşım sistemi ile müzik ve sinema eserlerinin paylaşılmasının yasalara aykırı olduğu, bu eylemin suç oluşturduğu, bu yöntemlerle yapılan telif hakkı ihlalinin de artık cezai ve hukuki açıdan takip edilmeye başlandığı, bu suçların da cezasız kalmayacağı yönünde bir toplum bilincinin oluşturulmasına katkıda bulunmaktadır.
g- Meslek birliği / eser üzerinde hak sahipleri, İnternet güvenlik firmasının faaliyetleri sonucunda, telif hakkı ihlalinden dolayı veya haksız kullanımdan dolayı belirli bir tazminat, belirli bir bedeli tahsil ederek ekonomik açıdan da eser üzerinde telif hakkı sahibine zararını telafi edebilme imkanı sunmaktadır.
h- Meslek Birliği / telif hakkı sahipleri, imzalanan sözleşme çerçevesinde vekaletname, müzik ya da sinema eserinin orijinal CD ya da DVD si ve hak sahipliğini gösteren belge örneğini çözüm ortaklığına teslim etmek dışında hiçbir yükümlülüğü, görev ve sorumluluğu bulunmadığından, P2P uygulaması mücadele için hiçbir emek, iş gücü ya da zaman kaybına uğramamaktadır.
i- Eser sahibi / meslek birliği, telif hakkı ihlalini gerçekleştiren kişiler aleyhine başlatılan hukuki sürecin hiçbir aşamasında herhangi bir makam ya da merciye masraf, harç, vergi ya da vekalet ücreti ödemekle yükümlü tutulmadığından maddi ve manevi hiçbir zarar ya da kayba uğramamaktadır. Diğer bir anlatımla meslek birlikleri ya da eser hakkı sahipleri her türlü ödemeden muaf tutulmakta, tüm giderler çözüm ortaklığı tarafından karşılanmaktadır.
P2P İle Yapılan Telif Hakkı İhlalleri ile Mücadele için Çözüm ortaklığınca İstenen Bilgi ve Belgeler Nelerdir ?
Telif Hakkı ihlali ile mücadeleye başlamadan önce, bu konuda mutabakata varan taraflar arasında, yani Meslek Birliği / Eser üzerinde hak sahibi ile çözüm ortaklığı arasında bir sözleşme yapılmaktadır. Bu sözleşme yapıldıktan sonra ;
A- Telif hakkı ihlaline yol açan P2P kullanıcılarına karşı gerekli hukuki işlemlerin yürütülmesi ( ihtarname gönderilmesi, şikayet ve dava yoluna başvurulması vb) için gerekli yetkinin verilmesi
B- Müzik ya da sinema eserine ait bir adet orijinal CD, VCD ya da DVD nin teslim edilmesi
C- P2P uygulaması ile izinsiz olarak çoğaltılan, umuma arz edilen müzik veya sinema eseri üzerinde telif hakkının varlığını kanıtlayan tescil belgesi, lisans sözleşmesi gibi belge örneklerinin çözüm ortaklığına teslim edilmesi
İle mücadele işlemine başlanmaktadır.
